سهم معنویت از سفر خارجی ها به اصفهان - آی تی گپ

به گزارش خبرنگاران، مهدیه شهرابی فراهانی در رساله دکتری خود با عنوان ارائه الگوی ادراک معنوی گردشگران فرهنگی کلان شهرهای ایران از سفر، مطالعه موردی گردشگران خارجی شهر اصفهان، الگوی ادراک معنوی گردشگر را به عنوان یک مفهوم جدید در مطالعات بین المللی گردشگری ارائه کرد.

هدف اصلی این پژوهش ارائه مفهوم جدید در مطالعات گردشگری و همچنین تاکید بر مفهوم معنویت، به ویژه ادراک معنوی گردشگر، به عنوان یک اصل و ماهیت بنیادی در مطالعات گردشگری بود است.

در خلاصه این رساله دکتری که با موضوع گردشگری و معنویت در دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ با حضور استادانی از دانشگاه های علامه طباطبایی، شهید بهشتی و امام صادق (ع) دفاع شد، آمده است: انسان به عنوان محور گردشگری، متشکل از ابعاد مادی و غیر مادی، روی کره هستی در راستا شناخت و آگاهی گام بر می دارد و در این میان از سفر برای دریافت حقیقت بهره می جوید. مبانی معنوی وجود انسانی از یک سو و شناخت از سوی دیگر ماهیت انسانی را تشکیل می دهند. از این رو انسان در جایگاه گردشگر، علاوه بر دریافت های ظاهری مبتنی بر حواس، محیط و روابط اجتماعی، در جستجوی حقیقت و شناخت، دریافت های متضمن از بعد معنوی خویش و هستی است که بستر اصلی تمامی ادراکات انسانی را شامل می شود.

این پژوهش مبتنی بر اکتشاف، به شیوه کیفی و کمی با استفاده از مصاحبه عمیق با خبرگان، مشاهده و مصاحبه با گردشگران فرهنگی خارجی شهر اصفهان و نیز توزیع پرسشنامه در بازه زمانی زمستان 1396 - تابستان 1397 در میان گردشگران فرهنگی خارجی شهر اصفهان صورت گرفت. در ابتدا به دلیل نبود ادبیات نظری، با استناد به مطالعات انسان شناسی از دریچه ادیان توحیدی، فلسفه، عرفان و روانشناسی، مفهوم ادراک معنوی استخراج شد. در مرحله میدانی، مفهوم ادراک معنوی پس از چند مرحله مصاحبه با خبرگان و گردشگران شکل گرفت و خاتمه مؤلفه های ادراک معنوی گردشگر و عوامل مؤثر بر آن، از مصاحبه عمیق با خبرگان و روش تحلیل محتوا استخراج شد. داده های به دست آمده طی فرآیند مشاهده و مصاحبه با گردشگران فرهنگی خارجی شهر اصفهان تأیید شدند و خاتمه سنجش کمی میان گردشگران فرهنگی خارجی شهر اصفهان قرار گرفت.

نتایج به دست آمده حاکی از تأیید فرضیه های پژوهش است و ارتباط معناداری میان میان مؤلفه های ادراک معنوی گردشگر فرهنگی خارجی شهر اصفهان از سفر و عوامل مؤثر بر آن وجود دارد. در خاتمه الگوی ادراک معنوی گردشگر فرهنگی از سفر پس از راست آزمایی الگو در میان خبرگان، اشاره به عوامل درونی و بیرونی مؤثر به سه سطح ادراک حسی، محیطی و اجتماعی گردشگر فرهنگی دارد که در سیطره ادراک معنوی قرار می گیرند. ادراک معنوی متشکل از پیش فرض گردشگر فرهنگی از سفر، حقیقت باطنی، حقیقت ظاهری و کنش گردشگر فرهنگی، در بستر تمامی ادراکات گردشگر وجود دارد و در نهایت ماهیت حقیقی انسان مبتنی بر معنویت و ارتباط گردشگر با خویشتن، جامعه، محیط و خالق هستی را منجر می شود.

این رساله دکتری با راهنمایی دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو که سه دوره کنفرانس گردشگری و معنویت را در ایران برگزار کرده و سعی در ارائه مفهوم جدیدی از گردشگری داشته، تهیه شده و با مشاوره دکتر عبدالرضا رکن الدین افتخاری و دکتر ریچارد شارپلی از انگلستان، همراه بوده است.