نوشتن رمان مدرن ، نیازمند دانش و دقت بیشتری است - آی تی گپ

چرا به سراغ ترجمه این اثر رفتید؟

دلیل اصلی علاقه ام به ترجمه این کتاب کشش همیشگی ام به ادبیات داستانی انگلیسی زبان و پرسمان جدی مدرنیسم در این حوزه بوده است. از این رو، رمان مدرن نوشته جِس مَتز را از هر جنبه با این دو علاقه مندی ام هم آهنگ و متناسب دیدم.

رمان مدرن چیست؟

پاسخ به چنین پرسشی همیشه سخت و نسبی بوده است. به جز تعاریفی که خود نویسنده کتاب و دیگر نظریه پردازان موجود در آن ارائه داده اند، از دید من رمان مدرن یکی از پی آیندهای مدرنیته در حوزه ادبیات داستانی ا ست که طبیعتا همانند خود مدرنیته و دیگر پدیده های مدرن بسیاری از ویژگی های رمان کلاسیک را، به ویژه از دیدگاه روان شناسی و جامعه شناسی، زیروزبر کرد.

رمان مدرن چه ویژگی هایی دارد؟

عدم سطحی نگری، احساسی گرایی باسمه ای، پرداختن به پیچیدگی های درونی انسان و درگیری آن ها با چالش های اجتماعی جامعه مدرن از نگاه محتوا و نیز کاربست شگردهای ادبی گوناگون روایی، زاویه دید، شخصیت پردازی و بازی با حجم و ظاهر اثر از نگاه ریخت می توانند از آشکارترین ویژگی های رمان مدرن باشند.

فرایند مدرن سازی رمان چگونه بود و آیا این فرایند همچنان ادامه دارد؟

از دید من، نخستین جرقه های مدرن سازی ادبیات داستانی، به ویژه رمان، با پدیداری پیش رفت های آغازین روان شناسی زده شدند که ویژگی های بنیادین داستان نویسی هم چون شخصیت پردازی و شکست بازه های زمانی و افشای درونیات ذهن انسان را دگرگون کردند. بی شک، پیش رفت روان شناسی دوشادوش جامعه شناسی همیشه برقرار است و درست به همین دلیل با دگرگونی و پدیداری جنبه های تازه ای از فرایند رمان نویسی روبه رو می شویم و خواهیم شد و نمی توان توقفی برای مدرن شدگی رمان پنداشت.

رمان نویسی در دوره مدرن آسان تر شده یا سخت تر؟

بی تردید نوشتن رمان مدرن جدی، تأثیرگذار و ماندگار احتیاجمند دانش، آگاهی، دقت و وسواس بسیار بالاتری از رمان نویسی در دوره کلاسیک است. با این همه، نمی توان آسان تر شدن فرایند مکانیکی رمان نویسی در دوره دیجیتالیسم را نادیده انگاشت؛ چراکه سختی کار با قلم و کاغذ در انگلستان قرن هفدهم قابل مقایسه با تایپ و ویرایش آسان دست کم چرک نویس اثر با هر کدام از ابزار الکترونیک این روزها نیست.

آیا می توان به آغاز این جریان اشاره نمود و گفت که نخستین رمان های مدرن کدام رمان ها هستند؟

مشخص نخستین رمان های مدرن تاریخ ادبیات هم هم چون ارائه تعریفی دقیق برای مفهوم رمان مدرن نسبی و سخت است. همان طور که جِس مَتز هم در همین کتاب رمان مدرن اشاره می نماید، بسیاری از منتقدان ادبی پدیداری رمان مدرن را به واپسین سال های قرن نوزدهم و آغازین قرن بیستم نسبت می دهند و دلیل اصلی چنین گزینشی هم ورود روان شناسی مدرن به ساحت ادبیات داستانی و برجستگی ذهن شخصیت ها و درگیری های روانی ـ جنسی شان است. با وجود نوآوری های استثنایی ای که سال ها پیش از پدیداری مدرنیسم در ادبیات داستانی دنیا به وجود آمدند (هم چون تریسترام شَندی نوشته لارِنس اِستِرن در قرن هجدهم) اما پرداختن این آثار به تنها یک یا دو ویژگیِ نوآورانه نمی تواند آن ها را در برابر موج رمان های مدرن و روان شناسانه پس از آن سال ها هم چون آثار داستایفسکی، جِیمز جویس، دی. اِچ. لارنس، ویلیام فاکنِر، خولیو کورتاسار، آلفرِد دوبلین و ... تماما مدرن جلوه بدهد.

هدف این کتاب چیست؟ آیا کسی که دید سنتی دارد با خواندن یک کتاب مدرن می گردد. به عبارتی مدرن شدن در تفکر است یا تکنیک؟

هدف کتاب رمان مدرن ارائه یک آنالیز تاریخی و تعریفی دیگر از آن بخش از ادبیات داستانی انگلیسی زبان است که همیشه مدرن به شماره آمده است ؛ مخاطب نیز در لابه لای این آنالیز هم با شگردها و ویژگی های رمان مدرن و مکاتب ادبی مربوط بدان آشنا می گردد و روش شناسی واکاوانه نسبتا تازه ای را پیش روی خودش می بیند و هم تا اندازه ای در جریان جنبش های ادبی پسامدرن و یا پسااستعماری در حوزه داستان نویسی قرار می گیرد.

بی تردید، خواندن تنها یک کتاب (به جز کتاب های فرااستثنایی) نمی تواند دید مخاطب سنتی را مدرن کند و فرایند مدرن شدگی ذهنی، درست همانند وجهه بیرونی اش که رفته رفته و پی رو حرکتی ویژه روی داده و تکمیل شده، احتیاجمند زمان، پژوهش پیوسته و تامل دمادم است که این در حوزه ادبیات داستانی هم درون مایه اثر را در بر می گیرد و هم ریخت آن را که به گفته شما می توان از آن به عنوان تکنیک و تفکر هم تعبیر کرد؛ چراکه نبود یکی از این دو، بدون شک، توازن مورد احتیاج مدرنیسم را بر هم می زند.

البته همیشه باید این نکته را هم در نظر گرفت که الزاما مبارزه با هر سنتی منطقی نیست و تنها با سننی باید به مبارزه برخاست که منطق گرایی و عقل سلیم را نادیده می گیرند و نرمش ناپذیری شان با محیط و جامعه مدرن امروزی آسیب زاست.

این کتاب از سوی نشر حکمت کلمه در 465 صفحه و با قیمت 72هزارتومان در 500 نسخه منتشر شده است.