علت دفع پروتئین در ادرار چیست و چگونه درمان میشود؟

به گزارش آی تی گپ، بوجود مقادیر زیاد پروتئین در ادرار پروتئینوری گفته میشود که از علائم شایع بیماری کلیوی است. علت، علایم و درمان پروتئین در ادرار را بخوانید.

علت دفع پروتئین در ادرار چیست و چگونه درمان میشود؟

پروتئینوری یا دفع پروتئین در ادرار چیست؟

سرویس سلامت - در علم پزشکی به وجود مقادیر غیرطبیعی پروتئین در ادرار (بیش از یک گرم در روز)، پروتئینوری گفته می گردد. پروتئینوری یکی از علائم شایع بیماری های کلیوی می باشد. پروتئین ها جز اساسی تمام بخش های بدن ازجمله عضلات، استخوان ها، مو و ناخن را تشکیل می دهند. پروتئین های موجود در خون نیز عملکرد های مهمی دارند و موجب محافظت فرد در برابر عفونت، یاری به لخته شدن خون و حفظ مقدار صحیح مایع در گردش بدن می شوند. همان طور که می دانید، کلیه یکی از مهم ترین اندام های درونی بدن انسان است. بیشتر اعضای بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند، بنابراین عملکرد مناسب این عضو در بدن بسیار مهم است. از جمله وظایف کلیه در بدن می توان به شرکت در فعالیت خون سازی بدن، تنظیم متابولیسم ویتامین D و دخالت در متابولیسم کلسیم و سیستم استخوانی اشاره کرد. کنترل سیستم اسید و باز بدن که یکی از مهم ترین سیستم های بدن برای حفظ تعادل داخلی است نیز از دیگر کار های کلیه است، اما یکی دیگر از وظایف کلیه که تقریبا مردم عادی این عضو را با آن می شناسند، دفع سموم بدن است.

دفع سموم در کلیه

برای دفع سموم بدن، خون از گلومرول ها که نقش صافی دارند، عبور می نماید. این صافی باعث می گردد مواد ضروری برای اعضای مختلف بدن، بازجذب شده و در عین حال، سموم و مواد زائد دفع شوند. در حالت عادی پروتئین ها نباید از این صافی بگذرند. البته در حدی کم ـ زیر 150 میلی گرم در 24 ساعت ـ برخی مولکول های خاص پروتئین، می توانند در ادرار دیده شوند؛ بنابراین در یک حجم خیلی محدود، وجود برخی از انواع پروتئین ها در ادرار غیرطبیعی نیست. اما زمانی که کلیه دچار اختلال گردد، موادی که در حالت عادی نباید از صافی گلومرول ها رد شوند، از آن ها عبور کرده و برعکس بازجذب مواد لازم مختل می گردد.

فردی که پروتئینوری دارد، در واقع دفع پروتئین در ادرار او به طور غیرعادی انجام می گردد. پروتئینوری می تواند یک نشانه خیلی مهم از بیماری های زمینه ای کلیه باشد. در واقع بهتر است بگوییم پروتئینوری، بیماری نیست بلکه نشانه ای مهم است که ممکن است به دلیل سوء اثر برخی دارو ها بر کلیه یا در جریان برخی بیماری های عفونی به وجود آید. در اثر دیابت و فشار خون هم ممکن است پروتئین آوری پیدا گردد. به طور کلی پروتئینوری موردی است که نباید به راحتی از کنارش گذشت.

علت دفع پروتئین در ادرار از کلیه ها

مایع خون یا پلاسما، در کلیه ها تصفیه می گردد و مواد زائد را از دست می دهد. در حالت عادی، کلیه ها مانع خروج آلبومین (نوعی پروتئین در خون)، از پلاسما به داخل فضای ادراری می شوند و ادرار عاری از پروتئین یا آلبومین است.

آلبومین، مهم ترین پروتئین در گردش خون است که مانند چسب، مایع پلاسما را داخل رگ ها نگه می دارد. مایع خون یا پلاسما در کلیه ها تصفیه می گردد و مواد زائد را از دست می دهد. در حالت عادی در حین تصفیه پلاسما، در کلیه ها سدی وجود دارد که مانع خروج آلبومین از پلاسما به داخل فضای ادراری می گردد و به این ترتیب، در حالت عادی، ادرار عاری از پروتئین یا آلبومین است.

احتمال حضور آلبومین (که نوعی پروتئین محلول در آب است) در ادرار بیش از سایر پروتئین ها است و گاهی به جای لغت پروتئینوری، به طور اختصاصی از واژه آلبومینوری استفاده می گردد که هنگامی است که در آزمایش ادرار به طور اختصاصی، وجود آلبومین تشخیص داده می گردد. آلبومین موجب احتباس مایعات در بدن می گردد و مانند اسفنج، آب بافت های بدن را به خود می گیرد.

البته در شرایط خاصی مثل ورزش سنگین یا وجود عفونت ادرار، مقدار کمی آلبومین در ادرار دفع می گردد که معمولا توسط بدن جبران می گردد. وقتی دفع پروتئین از کلیه ها به میزان زیاد باشد، باعث کم شدن مقدار پروتئین در خون می گردد و پلاسما از رگ ها بیرون می آید و بیمار ورم می نماید.

بیماری هایی وجود دارند که در آنها، کارآیی سد خونی ـ. ادراری، در کلیه از بین می رود و آلبومین به مقدار زیاد، در ادرار وارد و دفع می گردد. در این حالت، کبد آغاز به فراوری بیشتر آلبومین می نماید و این نقیصه تا حدی جبران می گردد.

وقتی کبد نتواند از پس جبران مقدار زیاد آلبومین دفع شده برآید، مقدار آلبومین خون کم می گردد و کم کم پلاسما از داخل رگ ها به فضای زیر پوست تراوش می نماید و ورم ایجاد می گردد. ورم ناشی از دفع پروتئین، برخلاف ورم در بیماران دچار نارسایی قلبی، یک ورم عمومی است، یعنی صبح که فرد از خواب بیدار می گردد، کاملا پف کرده و زیر پلک هایش کاملا ورم کرده است.

چه بیمارانی دچار دفع پروتئین در ادرار هستند؟

مهم ترین بیماری هایی که موجب دفع پروتئین از کلیه ها می شوند، شامل دیابت، فشار خون و بیماری های خودایمنی کلیه هاست. در خصوص بیماری دیابت و فشار خون، بیشتر از این که عوارض دفع پروتئین مهم باشد، این عارضه نشانه وخامت بیماری و آغاز آسیب کلیه هاست و نشان می دهد هر چه سریع تر باید قند خون کنترل گردد و فشار خون پایین بیاید.

در دیابت نوع 1 و 2 ، نخستین علامت اختلال عملکرد کلیه، دفع مقادیر کم آلبومین در ادرار است که میکروآلبومینوری ( microalbuminuria) نامیده می گردد. با کاهش بیشتر عملکرد کلیه، مقدار آلبومین موجود در ادرار افزایش می یابد و میکروآلبومینوری به پروتئینوری کامل تبدیل می گردد.

در پرفشاری خون (فشارخون بالا)، دومین عامل ایجاد بیماری کلیوی مرحله انتهایی است و وجود پروتئینوری در فرد مبتلا به فشارخون بالا، نشان دهنده کاهش عملکرد کلیه است و در صورتی که فشارخون بالا کنترل نگردد می تواند به نارسایی کامل کلیه پیشرفت کند.

نشانه های اولیه پروتئینوری

  • پرادراری
  • بیدار شدن در شب برای دفع ادرار
  • اِدِم اندام ها (ورم دست ها، پاها، شکم و صورت)
  • ادرار کف آلود

این ها نشانه های قطعی برای این مشکل نیستند و به طور شایع تر ، پروتئینوری با هیچ علامت و نشانه ای همراه نیست و فقط در آزمایش ادرار تعیین می گردد.

علت و علائم دفع پروتئین در بارداری چیست؟ + راه های تشخیص و درمان

روش تشخیص دفع پروتئین در ادرار

اولین قدم در معاینات این است که ثابت گردد بیمار پروتئینوری دارد یا نه. این مورد با آزمایش ادرار معمولی در یک شبانه روز کامل تعیین می گردد. در این حالت، بیمار صبح روز اول ادرارش را دور می ریزد و پس از آن تا 24 ساعت، یعنی تا صبح فردا، هر بار ادرارش را در ظرفی که از آزمایشگاه گرفته است، جمع می نماید.

صبح فردا، پس از جمع کردن ادرار ها، همه آن ها را به آزمایشگاه می برد. برای بیماری که دچار ورم در تمام بدن شده، اگر آلبومین در ادرار 24 ساعته، بیشتر از 5/3 گرم باشد، بیماری نفروتیک (بیماری دفع شدید پروتئین از کلیه ها) را مطرح می سازد، که باید با روش های تشخیصی تکمیلی، نوع بیماری کلیه را تعیین ساخت.

وجود یا نبود گلبول های قرمز و گلبول های سفید در ادرار بیمارانی که پروتئین دفع می نمایند، در تشخیص بیماری اهمیت دارد. در این شرایط بیماران باید به نفرولوژیست (فوق تخصص بیماری های کلیه) برای اقدامات تکمیلی مراجعه نمایند.

اگر فرد پروتئینوری پیدا کند و حجم پروتئین دفعی زیادتر از حد تعیین باشد، جایگزینی این پروتئین برای بدن مشکل می گردد.

نکته مهمی که باید بدانید این است که پروتئین ها مولکول هایی هستند که در داخل رگ ها ایجاد فشار اسمزی می نمایند و با این کار باعث می شوند که آب از درون رگ به درون بافت ها نشت پیدا نکند. به همین دلیل یکی از نشانه های پروتئینوری، نشت آب به خارج از عروق است که این مورد را به صورت ورم می توان مشاهده نمود. این حالت (اِدِم) در قسمت هایی که پوست شل است، مانند زیر چشم، سریع تر ایجاد می گردد. در این شرایط اِدِم اندام ها به وجود می آید به صورتی که اگر فرد انگشتر دست می نماید، برایش تنگ می گردد.

البته گفتنی است که هر ورمی در دست و پا دلیل پروتئینوری نیست. خیلی از بیماران هنگام مراجعه به پزشک به دلیل ورم دست و پا نگران بیماری کلیوی هستند. ولی این طور نیست که هر کسی با وجود ورم زیر چشم لزوما پروتئینوری داشته باشد.

برای اینکه خیال تان راحت گردد،بهتر است هر 6 ماه یک بار به پزشک مراجعه کرده و و آزمایشات لازم را انجام دهید، اما چنانچه فردی دچار علائمی نظیر پرادراری، سوزش ادرار، تکرر ادرار و خون ادراری شد باید فورا به پزشک مراجعه کند.

پس از تشخیص بیماری ممکن است توسط پزشک رژیم غذایی خاصی تجویز گردد. البته ممکن است برای تشخیص دقیق بیماری احتیاج به نمونه برداری از کلیه نیز وجود داشته باشد. این کار به دلیل تشخیص دقیق بیماری انجام می گردد؛ چراکه هر بیماری کلیه، درمان و داروی خاص خود را دارد.

باور غلط درباره درمان پروتئین در ادرار

گاهی مردم به اشتباه تصور می نمایند که به دلیل دفع پروتئین باید با مصرف پروتئین این مشکل را برطرف کرد اما این تئوری غلط است. پروتئینی که در ادرار دفع می گردد می تواند در بافت های گلومرول ایجاد تغییرات برگشت ناپذیر کند و موجب از بین رفتن عملکرد کلیه ها گردد. بنابراین خوردن پروتئین کاری اشتباه بوده و باید برای درمان به دستورات پزشک متخصص عمل گردد.

آشنایی با خواندن آزمایش ادرار (تفسیر آزمایش ادرار)

درمان پروتئین در ادرار

همان طور که گفته شد، کلیه یکی از مهم ترین اندام های درونی بدن انسان است و بیشتر اعضای بدن برای عملکرد مطلوب وابسته به کلیه ها هستند. برای دفع سموم بدن، خون از گلومرول کلیه ها که نقش صافی را دارند، عبور می نماید. این صافی باعث می گردد مواد ضروری برای اعضای مختلف بدن، بازجذب شده و در عین حال، سموم و مواد زائد دفع شوند.

طول درمان پروتئینوری 120 روز است. برای درمان این مشکل بهتر است موارد زیر را رعایت کنید
  1. دوسین (1 واحد سیاه دانه نیم کوب + 3 واحدعسل) از این ترکیب روزی2 قاشق مرباخوری هر 12 ساعت میل گردد.
  2. (یک واحد طبیعی+2 واحد عرق نعنا + دو واحد عسل از این ترکیب 3/1 لیوان ریخته الباقی آب ریخته هر 12ساعت میل گردد.
  3. افزایش تحرک و پیاده روی روزانه نیم ساعت
  4. کاهش سرخ کردنیها و روغن جامد و تعویض روغن به روغن زیتون و کنجد.
  5. آب سرد بین غذا نخوردن و آب یخ نخوردن
  6. بادکش روی کلیه ها یک شب در میان 21 مرحله
  7. حجامت عام دو مرحله هر 40 روز یکبار.

برای درمان پروتئنوری، باید بیماری زمینه ای ایجادنماینده آن (مثل دیابت یا فشارخون بالا) را درمان نمود. همچنین محدود کردن مقدار نمک طعام و پروتئین مصرفی ضرورت دارد.

منبع: setare.com
انتشار: 9 آذر 1399 بروزرسانی: 9 آذر 1399 گردآورنده: itgap.ir شناسه مطلب: 1385

به "علت دفع پروتئین در ادرار چیست و چگونه درمان میشود؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "علت دفع پروتئین در ادرار چیست و چگونه درمان میشود؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید