آکرومگالی از الف تا ی - آی تی گپ

آکرومگالی از الف تا ی

تبادل نظر با دکتر منوچهر جزایری فوق تخصص بیماری های غدد درباره بیماری آکرومگالی و درمان آن

در قاعده مغز و در پشت راه بویایی، غده هیپوفیز تقریبا به اندازه ای در حدود یک فندق واقع شده است. برخلاف اندازه کوچک، این غده مهم ترین غده درون ریز است. این غده به نام مرکز کنترل کننده بلندمدت رشد، عملکرد روزمره و توانایی فراوریمثل عمل می نماید. غده هیپوفیز متشکل از دو بخش است، بخش جلویی و بخش پشتی. بخش جلویی شش هورمون مجزا دارد، که پرولاکتین برای تحریک فراوری شیر در پستان و هورمون رشد برای تنظیم رشد فیزیکی بدن شما و چگونگی مصرف سوخت ترشح می شود. چهار هورمون دیگر بر سایر غدد سیستم درون ریز تاثیر می گذارند و فعالیت غدد تیرویید، تخمدان ها، بیضه ها و غدد فوق کلیه را تحریک می کنند.

درباره بخش پشتی غده هیپوفیز هم شرح می دهید؟

بخش پشتی مسوول ترشح دو هورمون است که شامل اکسی توسین و هورمون ضدادرار هستند. اکسی توسین انقباضات رحمی حین زایمان را تحریک می نماید و در دوران شیردهی، پستان ها را برای فراوری شیر تحریک می نماید. هورمون ضدادرار روی کلیه ها عمل نموده و برون ده ادراری را کنترل می نماید.

بعضی اوقات برای غده هیپوفیز مسائلی پیش می آید که متعاقب آن دچار بیماری می شویم. دراین باره شرح می دهید؟

اغلب مسائل غده هیپوفیز از تومورهای این غده ناشی می شوند که به دو دسته عمل کننده (فعال) و غیرفعال قابل تقسیم هستند. تومورهای عمل کننده مقادیر بیش از حدی از یک هورمون هیپوفیزی را ترشح می کنند. در مقابل تومورهای غیرفعال مقادیر بیش از حد هورمون را نمی سازند. هر دو دسته این تومورها ممکن است فقط به دلیل فشار روی بافت های مجاور مشکل ساز شوند. برای مثال اعصابی که کنترل کننده حرکات چشم و بینایی هستند در مجاورت غده هیپوفیز حرکت می کنند و ممکن است به وسیله تومور هیپوفیز درگیر شوند. اگرچه اغلب تومورهای هیپوفیز سرطانی نیستند و منتشر نمی شوند ولی می توانند منجر به اختلالات جدی گردند.

یکی از بیماری های شایع غده هیپوفیز، آکرومگالی است. نشانه های این بیماری چیست؟

عظیم شدن تدریجی دست ها، پاها، فک، پیشانی، فاصله گرفتن دندان ها، زبان عظیم، تعریق بیش از حد، قطع تنفس در خواب و کم کاری غده هیپوفیز از نشانه های آکرومگالی است. آکرومگالی اختلالی است که منجر به رشد بیش از حد پیشانی، فک، دست ها و پاها می شود. این حالت معمولا به دلیل فراوری بیش از حد هورمون رشد در بالغان است و از اختلال عملکرد غده هیپوفیز ناشی می شود. در بچه ها توموری که مقادیر بیش از حد هورمون رشد ترشح می نماید حالتی به نام ژیگانیسم (غول آسایی) ایجاد می نماید که با رشدی به وضوح تسریع شده و افزایش قد نمود پیدا می نماید. مقادیر بیش از حد هورمون رشد می تواند موجب رشد استخوان و اعضای درونی بدن شود. عوارض احتمالی دیگر شامل فشار خون بالا، دیابت، پولیپ های کولون، آرتریت و افت بینایی هستند. اگر آکرومگالی درمان نشود ممکن است قلب عظیم شده و نارسایی قلبی بروز کند. این تغییرات به تدریج و معمولا ظرف چندین سال پدید می آیند و اغلب برای فرد مبتلا و خانواده اش محسوس نیستند.

و طرز تشخیص؟

معمولا پزشک از بیمار می پرسد که آیا اندازه کفش، کلاه و یا دست کشتان بیشتر شده است و آیا انگشترهای قدیمی هنوز اندازه هستند یا خیر. علاوه بر این در آکرومگالی آزمایش های خون نشانگر مقادیر بیشتر از نرمال هورمون رشد و فاکتور شبه انسولین هستند. برای تایید تشخیص، احتمالا اندازه گیری هورمون رشد بعد از خوردن گلوکز لازم می شود. یک تست میدان بینایی هم ممکن است صورت گیرد زیرا هیپوفیز عظیم شده می تواند بر اعصاب کنترل کننده بینایی فشار وارد سازد و به نقصی در میدان بینایی منجر شود. معمولا برای تشخیص تومور داخل غده هیپوفیز از سی تی اسکن سر یا ام .آر.آی استفاده می شود.

از درمان آکرومگالی هم بگویید لطفا.

جراحی برای خارج ساختن تومور شایع ترین درمان مورد استفاده برای آکرومگالی است. بسیاری اوقات امکان خارج ساختن کامل تومور وجود ندارد. در این موارد از پرتودرمانی یا داروها استفاده می شود. پرتودرمانی سلول های تومور را تخریب می نماید و در عوض فراوری هورمون رشد را متوقف می سازد. داروها فراوری هورمون رشد را کاهش می دهند ولی تومور را تخریب نمی کنند. اغلب از پرتودرمانی متمرکز استفاده می شود. این روش موجب دریافت دوز بالای اشعه روی تومور می شود، در حالی که از بافت های مجاور اندازه کمی از اشعه دریافت می نماید. بعلاوه ممکن است داروهای قابل تزریق که فراوری هورمون رشد از تومور را متوقف می کنند، مورد استفاده قرار گیرند. گروه کوچکی از بیماران مبتلا به آکرومگالی به داروهای خوراکی پاسخ می دهند. داروهای نو امیدوارکننده ای که اثرات هورمون رشد را متوقف می کنند در حال آزمایش هستند. اگر غده هیپوفیز به وسیله تومور یا حین دوره درمانی آسیب ببیند، جایگزین نمودن هورمون لازم می شود، این کار به صورت تجویز داروهایی که عملکردی مشابه هورمون های هیپوفیزی که دیگر فراوری نمی شوند، دارند صورت می پذیرد.

منبع:www.salamat.com

منبع: راسخون